Ketel

De ketel is een grote cilindrische watertank aan boord van een stoomlocomotief. Er gaat een groep van buizen doorheen die de vuurhaard aan de achterkant verbinden met de rookkamer aan de voorkant. Hete lucht en rook uit de vuurhaard gaan door deze buizen, waardoor het water in de ketel wordt opgewarmd en uiteindelijk verdampt tot stoom. Omdat stoom een samendrukbaar gas is, hoopt het zich op in de ketel, waardoor de druk toeneemt. De kookpunttemperatuur van water hangt af van de hoeveelheid druk in de ketel. Hoe hoger de druk, hoe hoger het kookpunt. Als de stoom in de ketel afkoelt, condenseert deze weer tot water.

De meeste stoommachines hebben een veiligheidsklep die overtollige stoom laat ontsnappen als de ketel overdruk krijgt. Het is wenselijk om net zoveel druk in de ketel te hebben als nodig is om de motor te laten werken, en niet meer, omdat te veel leidt tot verspilling van brandstof.